Tools & tips
18 maart 2022

Inzicht in (de)polarisatie rond Sinterklaasintocht

Vanuit het polarisatie-denkkader van Bart Brandsma nam de Nederlandse Expertise-Unit Sociale Stabiliteit de maatschappelijke spanningen rondom de intocht van Sinterklaas onder de loep. De handreiking die zo tot stand kwam, biedt inzicht in de algemene dynamiek van polarisatie en hoe daarmee om te gaan. De handreiking is bedoeld voor gemeentelijke bestuurders, ambtenaren en communicatieadviseurs.

De casuïstiek van Sinterklaas

In deze handreiking staat (de)polarisatie centraal rondom de (landelijke) intocht van Sinterklaas. De intocht is de laatste jaren onlosmakelijk verbonden met een politieke, activistische en maatschappelijke strijd over de Sinterklaastraditie en bijbehorende uitingsvormen. In het lokale en nationale debat is de figuur van Zwarte Piet omstreden waarbij steeds vaker een sterk wij-zij-denken ontstaat tussen tegenpolen. Het levert spanningen op die gemeenten onder druk zetten, onder meer door aangekondigde of onaangekondigde demonstraties en protesten. Scherpe tegenstellingen, dilemma’s en ook demonstraties horen weliswaar bij een democratische maatschappij, maar de intocht staat de laatste jaren meer en meer in het teken van diverse incidenten die gepaard gaan met onwenselijke of zelfs onwettige acties.

Leeswijzer

De handreiking is bedoeld voor gemeentelijke bestuurders, ambtenaren en communicatieadviseurs. Het instrument neemt je mee in de algemene dynamiek van polarisatie (Deel I) en geeft een tweetal kaarten die je in staat stellen om polarisatie in jouw gemeente in beeld te brengen (Deel II). Vervolgens beschrijft het de opties, valkuilen en houvasten om jezelf bewust (als ambtenaar of burgemeester) te kunnen positioneren in het spanningsveld van polarisatie. De handreiking sluit af met de vraag hoe een dialoog kan worden vormgegeven en biedt daarvoor een extra kaart aan (Deel III). Tot slot vind je ook suggesties die dienen om (de)polarisatiestrategie te waarborgen binnen jouw gemeente (Deel IV).

Totstandkoming van deze handreiking

Deze handreiking van de Nederlandse Expertise-Unit Sociale Stabiliteit (ESS) is tot stand gekomen met medewerking van Inside Polarisation, de Rijksuniversiteit Groningen, het Ministerie van Binnenlandse Zaken, het Genootschap van burgemeesters, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Algemene Zaken en gemeenten.

Praktijkvoorbeelden

Burger

Wat is het belang van inclusief taalgebruik bij polarisatie?

Meer info
Ambtenaar, Burger, Onderwijsprofessional

Van Safe Spaces naar Brave Spaces?

Een safe space kan aanzet geven tot cancel culture. Als antwoord hierop suggereren experten diversiteitsbeleid de oprichting van brave spaces. Maar wat zijn brave spaces precies? Wat zijn de verschillen met safe spaces? En staan die twee in tegenstelling tot elkaar, of op een spectrum naast elkaar?

Meer info
Ambtenaar, Burger, Onderwijsprofessional

Hoe kan een herstelgerichte stad burgers verbinden?

Leuven Restorative City is een organisatie die zich laat inspireren door praktijken uit het herstelrecht om het eigenaarschap van conflicten terug te geven aan betrokken binnen het kader van herstel. Maar hoe werkt dat precies?

Meer info